De Nieuwsgolf is weer afgevlakt. Er zijn nog wat achterhoede gevechten over de vraag of NPO de opdrachtgever kan zijn van een onderzoek naar de misstanden bij De Wereld Draait Door (DWDD voor intimi). Wie zich zorgen maakt over de kans van belangenverstrengeling en eigen-straatje-schoonvegen is een kniesoor.
Dat je aarzelt om in te hakken op een topprogramma dat een commercieel topsucces is, is begrijpelijk. Een topprogramma? Over smaak valt niet te twisten, maar ik ben al snel afgehaakt, weinig gecharmeerd als ik was van de hitserige presentatie van Matthijs van Nieuwkerk, die van BN-er uitgroeide tot een ster met een navenant ego en dito inkomen. Een perfectionist, las ik, die veel van zijn medewerkers schoffeerde om zijn eigen doel te bereiken. Kort lontje. Arme Matthijs, kon de druk van de topsport, dag in dag uit, niet meer aan. Ging door het lint, werd op z’n Indonesisch gezegd ‘mata gelap’.
De Nieuwsgolf voorbij.
De grote nieuwsgolf is voorbij. Jammer voor al die praattafels die nu op zoek moeten gaan naar nieuwe schandalen waarmee ze avond na avond kunnen vullen.
Hoe zit dat eigenlijk met dat grensoverschrijdend gedrag? Hoe komt dat? Zijn daar soorten in?
Grensoverschrijdend gedrag.
Grensoverschrijdend gedrag is het gedrag van mensen die (onbevoegd) over een grens heen gaan. Dat doen smokkelaars ook. Die worden dan bij landsgrenzen gecorrigeerd door ambtenaren, douanes.
Ik onderscheid drie soorten grensoverschrijdend gedrag:
1 seksueel ongewenst gedrag, ‘sexual harassment’, gedreven door wellust. In alle opzichten ontoelaatbaar.
2 ego versterkend gedrag, (narcisme?)
3 topsport, een ultieme teamprestatie beogend.
Voorbeelden van deze vormen: Trump, mogelijk een combinatie van 1 en 2, Matthijs van Nieuwkerk, die je zou kunnen zien als een combinatie van 2 en 3. De rode draad door alle drie vormen is machtsoverwicht, ongelijke machtsverhoudingen uitmondend in agressie, fysiek en/of mentaal.
Machtsoverwicht.
In veel artikelen over het probleem DWDD valt regelmatig de term ‘topsport’. Ik kan me daar iets bij indenken. Bij topsport, individueel of teamsgewijs, is het hoogste dat je kan bereiken, een gouden plak. Dat is een gemeenschappelijk doel dat een gemeenschappelijke inspanning vereist van coach en sporter. De tolerantie voor grensoverschrijdend gedrag (bijv. het schreeuwen van van Gaal) zou hierbij wat hoger kunnen liggen dan bij DWDD. Een uitzondering geldt hier, mijnsinziens, voor jeugdige topturnsters die nog niet beschikken over een adequaat defensiemechanisme en die niet zelden ook nog eens onder druk worden gezet door overambitieuze ouders!
Testosteronhonden inzetten.
Hoe zou je grensoverschrijdend gedrag kunnen voorkomen? Voorkomen dat het tot een uitbarsting komt, door het te zien aankomen? Hoe zou je de opbouw van het agressieniveau kunnen monitoren? Hoe zou je de agressor in ‘statu nascendi’ tijdig kunnen ontmaskeren?
Het schijnt dat het zweet van agressors anders ruikt dan dat van evenwichtige personen. Meer testosteron bevat dan dat van vredelievende mensen (testotedrose). Dat zou betekenen dat speciaal opgeleide testosteronhonden zouden kunnen worden ingezet om verdachte organisaties (één melding is al genoeg) systematisch te monitoren om zó escalaties te voorkomen. Dat gebeurt immers bij de landsgrenzen ook door de inzet van drugshonden. Voorkomen is beter dan genezen, toch? Enfin, ik hoor het wel, of mijn “hypothese” wel of niet klopt.
De bottom line: goede leiders zoeken.
Waar het op neerkomt is dat je gewoon goede leiders moet hebben. Leiders die leiden op basis van gezag. Niet halfbakken gestresste schreeuwers. Breedbek kikkers die zichzelf overschatten. Zogenaamde sterke leiders.
Zoals ik al eens schreef:
“Sterke leiders zijn vaak onbescheiden. Zorgen goed voor zichzelf. Maken vaak gebruik van machtsmiddelen om mensen te beïnvloeden. Belonen slippendragers en bestraffen rebellen. Reageren met agressie en bedrog als hun positie bedreigd wordt. Zijn minder bereid om informatie met de groep te delen. Ze hebben een hoge dunk van zichzelf en belonen zich navenant”.
Regeren met gezag.
“Leiders die leiden op basis van gezag zijn vaak bescheiden. Zij zijn een bron van wijsheid, inspiratie en sociale verandering. Zij geven het voorbeeld, leiden met visie, wijsheid, bescheidenheid en onbaatzuchtigheid. Ze zijn dienstbaar, domineren niet en zijn niet op eigen roem uit. Ze zijn empatisch, leiden met wederzijds respect en hechten niet aan een royale beloning. Ze zijn vaak sober en integer”.
Dus, wees paraat!
Houd de sterke leiders in de gaten en kom tijdig in actie als er iets mis dreigt te gaan. Volg de raad van George Harrison en Leon Russell: “Watch out now, take care. Beware of greedy leaders. They take you where you should not go“. (Concert for Bangladesh 1971/72).
Huur eventueel een testosteronhond in.
Succes ermee.
Edwin Kisman
Wat vond je van deze column?
