Er is veel ophef ontstaan over de introductie, een maand geleden, van het AI programma van OpenAI, ChatGPT, dat in staat is binnen een mum van tijd een kort artikel te produceren. ChatGPT is een enorm groot taalmodel dat ontstaat wanneer een Deep Learning systeem (AI, Artificiële Intelligentie) wordt getrained met data. Honderden miljoenen pagina’s tekst, waaruit honderden miljarden parameters worden afgeleid. GPT betekent “Generative Pre-trained Transformer”
Bewondering, verbazing, verontrusting. Verontrusting over de reikwijdte van het programma. Worden schrijvers binnenkort buitenspel gezet? In het bijzonder de journalisten, want romanschrijvers hoeven niet zo snel iets te vrezen. Echt niet?
Verbazing, hoezo?
Vijf jaar geleden schreef Ronald Giphart een hoofdstuk in het boek “Ik, Robot” (vertaling van Isaac Asimovs boek ‘I, Robot’). Hij schreef dat in “samenwerking” met de “literaire” robot Asibot. Het boek werd uitgegeven door de CPNB als Geschenkboek voor haar jaarlijkse campagne (november 2017). Vanaf 6 november kon iedereen een verhaal schrijven met Asibot, die 10.000 Nederlandse romans had gelezen.
Volgens Gordon Moore verdubbelt de rekenkracht van computers elke twee jaar (Moore’s Law 1965). In 2020 werd de voorganger GPT-3 geïntroduceerd. Toen was er ook ophef. Je zou op je vingers kunnen natellen dat Asibot en GPT-3 zijn ingehaald door een vier- tot tweemaal snellere tekstrobot. Verbazing is dus niet op z’n plaats.
Trouwens voorproefjes ervan vind je ook in de meeste tekstverwerkers, die je tijdens het typen voortdurend woordsuggesties aanreiken.
Verontrusting
ChatGPT triggerde veel krantenartikelen. Met dreigende koppen: ”Als de computer beter wordt met taal dan wij”, “Waakzaam blijven bij het vervagen van de grens tussen echt en AI”, “Leg het gebruik van ChatGPT aan banden”, “De chatbot schrijft nu ook al scripties”. En verontrusting:” Lieden die leven van de pen – schrijvers en vooral journalisten – leunden al die jaren genoegzaam achterover”
Hoe werkt ChatGPT?
Je kan ChatGPT een vraag stellen. Het programma beschikt over een gigantische ‘articlebase’, tientallen miljoenen artikelen. De kunstmatige intelligentie weet daaruit brokstukken te halen en te combineren tot een goed antwoord op de vraag die je hebt gesteld. Ik heb bijvoorbeeld de vraag gesteld: “Wat is het effect van ChatGPT op de toekomst van journalisten?”
Zoals Giphart in 2017 heeft laten zien is het schrijven van een romantekst ook mogelijk. Het hangt er van af hoeveel romans in de gegevensbank van ChatGPT zitten. Maar een bedreiging voor journalisten en ook romanciers?
Aanpassen is overleven
Misschien, en wat dan nog? Ook hier geldt het Darwinistisch principe; alleen de best aangepaste overleeft. Bovendien moet je een bedreiging ook als kans kunnen zien. Je dus aanpassen aan de ontwikkelingen. ‘If you can’t beat them, just join them’
Neem bijvoorbeeld Ben Tiggelaar die in de Volkskrant van 25 augustus vorig jaar over het maakproces van zijn column schreef;
“Voor mijn columns heb ik een vaste werkroutine. Op maandagochtend voor 10 uur stuur ik een briefing naar mijn twee research assistenten met het onderwerp van mijn column. Uiterlijk woensdagochtend mailen ze mij een pakketje met artikelen. Ook geven ze de belangrijkste punten aan. Het zou me uren kosten om alle research zelf te doen. En mijn assistenten doen het waarschijnlijk beter”.
Wie gaan hier de slachtoffers worden? Niet Ben, wel zijn research assistenten. Voortaan kan hij zijn vraag aan ChatGPT stellen, die het initiële speurwerk doet.
Geavanceerde zoekmachine
Dat is in feite de functie van ChatGPT, een snelle zoekmachine die op je zoekvraag een coherent antwoord geeft, meer en sneller dan de links die Google aanreikt. Het programma leest en surft voor jou en schrijft op wat ie vindt. Ideaal voor je research.
Je kan Google en Wiki misschien gebuiken om ergens verder in te duiken of je kan ChatGPT een nieuwe, meer specifieke vraag stellen. En in een flits een nieuw antwoord krijgen en ga zo door.
ChatGPT is nog niet volmaakt. Toch zullen zullen ‘fans’ het gebruik ervan omarmen, terwijl critici de miskleunen zullen benadrukken.
Proof of the pudding
Hoe werkt ‘t nou? The Proof of the pudding is the eating. Dus heb ik ChatGPT de vraag gesteld: “Wat is het effect van ChatGPT op de toekomst van journalisten?” Het antwoord kwam binnen 45 seconden!
Wat was haar/zijn antwoord?
“ ChatGPT is een taalmodel dat is ontwikkeld door OpenAI en is bedoeld om te worden gebruikt als een chatbot of een assistent voor tekstgeneratie. Het is ontworpen om te reageren op tekstinput door middel van gesprekken en kan worden gebruikt voor verschillende doeleinden, waaronder het genereren van tekst voor nieuwsartikelen en het beantwoorden van vragen van gebruikers.
Het is moeilijk om te zeggen wat het precieze effect van ChatGPT zal zijn op de toekomst van journalisten, aangezien dit afhangt van hoe het wordt gebruikt en hoe de technologie zich zal ontwikkelen in de toekomst. In sommige opzichten kan ChatGPT een hulpmiddel zijn voor journalisten, bijvoorbeeld door te helpen bij het genereren van artikelen of het beantwoorden van vragen van gebruikers. Aan de andere kant kan het ook het werk van journalisten vervangen, afhankelijk van hoe het wordt ingezet.
Het is belangrijk om in gedachten te houden dat ChatGPT een taalmodel is en niet in staat is om zelfstandig te denken of te beslissen. Het kan alleen tekst genereren op basis van de input die het krijgt en kan daarom niet functioneren als een vervanging voor een echte journalist. Het is aan de mensen die ChatGPT gebruiken om ervoor te zorgen dat het wordt gebruikt op een verantwoorde manier en om ervoor te zorgen dat de juiste balance wordt aangehouden tussen het gebruik van technologie en het behoud van menselijke expertise en kennis”.
Een mooi opstapje voor deze column.
Gerustgesteld?
Een bedreiging voor journalisten en schrijvers? Nee een kans! En de illustratoren en cartoonisten? Worden die bedreigd door het AI tekenprogramma van OpenAI: Dall-E2?
Voorlopig niet. Ook voor hen geldt immers ‘If you can’t beat them, just join them’
Edwin Kisman
Wat vond u van deze column?
Probeer deze AI Programma’s
OpenAI stelde 1 december 2022 zijn ChatGPT open voor zelfstudie.
Probeer het HIER zelf
En het AI tekenprogramma Dall-E2 ook van OpenAI, HIER
Artikelen over AI schrijfprogramma’s
Een krantenartikel uit 2017
Ronald Giphart schreef hoofdstuk met hulp van een belezen robot
Joost van Velzen Trouw 1 nov 2017
De ophef, krantenartikelen na 1december 2022
Als de computer beter wordt met taal dan wij
Colin van Heezik NRC 4 december
Kunstmatige taal – Analyse chatprogramma
Simoon Hermus, Laurens Verhagen Volkskrant 6 december 2022
Waakzaam blijven bij het vervagen van de grens tussen echt en AI
Opinie Otto Barten NRC 15 december
Leg het gebruik van ChatGPT aan banden
Sander Duivestein en Thijs Pepping NRC 15 december
Mag je deze superslimme chatbot je huiswerk laten maken en wat merkt de docent ervan?
Marc Hijink NRC 16 december
“Tekstwonder” ChatGPT is nog niet altijd goed bruikbaar, en daardoor best gevaarlijk
Pauline van de Ven Vokskrant 23 december
De chatbot schrijft nu ook al scripties
Mark Misérus Volkskrant 28 december
Lieden die leven van de pen – schrijvers en vooral journalisten – leunden al die jaren genoegzaam achterover
Column Elma Drayer Volkskrant 30 december
Wat is er open aan slimme chatbot-maker OpenAI?
Colin van Heezik NRC 1 jan 2023
Hoe gaat het bedrijf achter het revolutionaire ChatGPT zijn geld verdienen?
Stijn van Gils fD 2 jan 2023