Geven en delen geven een goed gevoel.

Maakt geld gelukkig?”. In zijn boek met deze titel antwoordt Ap Dijksterhuis “Ja, als je het deelt”. Weggeven maakt uiteindelijk gelukkiger dan voor onszelf houden.”Het geluk dat het geven aan anderen ons brengt, is universeel en aangeboren”. Die ervaring heb ik ook: geld geven maakt gelukkig. Zo ongeveer is het ook voor het delen van gedachten en ideeën. Dat is waarom het schrijven van columns mij een goed gevoel geeft: ik deel hierin mijn gedachten, in columns, zoals ik mijn blogs tegenwoordig noem, op aandringen van mijn zoon Floris.

 

Al zeven jaar posten
Zeven jaar geleden, op 30 januari 2015, postte ik mijn eerste column op de site “Vakblad.info”. Ik had in de jaren daarvoor (2002-2003) al artikelen geschreven in het tijdschrfit Vakblad van de uitgeverij FolioDynamica van Eric Ravestijn. Ik ontmoette Eric  tijdens een bijeenkomst over de automatisering van redactieprocessen. Eric en ik bewogen ons al lang daarvoor in kringen van de NOTU, de belangenorganisatie van tijdschriftuitgevers. Een branche waarin ik eeuwen geleden begonnen was.

Honderenzestig columns verder
Vorige week heb ik mijn 160ste column gepost. Aanvankelijk waren het ‘updates’ van mijn artikelen in Vakblad. Ze gingen over het maken van vaktijdschriften, een ambacht waarin ik zolangzamerhand de nodige ervaring had gekregen. Ik kreeg de smaak te pakken en begon in 2018 ook columns te schrijven voor de site van Sate-man, een onderneming van mijn zoon Daan. Daarin besprak ik saté-restaurants in Indonesië, waar ik sinds 2000 vaak kwam voor mijn werk voor de Van Deventer-Maas Stichting.

Meestal praktische onderwerpen

Ik heb een aantal columns gewijd aan creativiteit, gedrag en (efficiënt) werken, opruimen (mentaal en fysiek), trends (old school/new school, digitalisering), de donkere kanten van sociale media (Fomo en cancelling), de klimaatcrisis en het handelen van de overheid. Wat betreft het laatste dacht ik wel eens “ben ik nou zo’n zeikerd?”.
Ik wist me echter gesterkt door het artikel van Jo Ritzen (oud Minister van OCW) en Joop van den Berg (oud lid Eerste Kamer) in Trouw (20 april 2021) over de “algehele verslonzing van onze ooit zo degelijke overheid”. Niet alleen over de slordige uitvoering van de overheid, maar ook over de processen van de fietsenmaker Van Moof ben ik enkele malen gestruikeld. In het algemeen ben ik echter van mening dat slordigheid in het bedrijfsleven eerder uitzondering dan regel.

Columns mogen opiniërend en persoonlijk zijn en ook een navenante ‘tone of voice’ hebben. Dat was mijn insteek in die voorbije columns.

Een overzicht van mijn 160 columns is als pdf te downloaden door op de volgende link te klikken2022 ColumnLijst Edwin

Dankzij digitale bronnen
Als bron is Google een zegen. Geen 16 delige Winkler Prins meer. Ondanks alle bezwaren die je tegen Bigtech kan aanvoeren is dit een faciliteit die ik niet graag zou missen.
Soms neem ik een boek als uitgangspunt. Favoriete nonfictie schrijvers zijn onder andere: Daniel Kahneman, Rolf Dobelli, Douwe Draaisma, Ap Dijksterhuis, Jared Diamond,  en Mark van Vugt.

“Le joie d’écrire et de dessiner”.
 Ik houd van schrijven en tekenen. ’t Proces begint al bij het zoeken in de bronnen. je steekt veel op. Vooral als je het zelf doet. Niet zoals Ben Tiggelaar, die zijn eigen werkwijze als volgt beschreef (Volkskrant 25 augustus 2021):
Op maandagochtend voor 10 uur stuur ik een briefing naar mijn twee research assistenten met het onderwerp van mijn column. Uiterlijk woensdagochtend mailen ze mij een pakketje met artikelen. Ook geven ze de belangrijkste punten aan. Het zou me uren kosten om alle research zelf te doen. En mijn assistenten doen het waarschijnlijk beter.”
Ben mist hiermee wel een belangrijk inspirerend element: serendipity, iets vinden zonder het te zoeken.  Of zoals de onderzoeker Julius Comroe het omschreef  (Wiki) “zoeken naar een speld in een hooiberg, en eruit rollen met een boerenmeid“.

Het schrijven is vooral redigeren
Na de voorbereiding, de research, het denken en combineren volgt het schrijven. Al lezend en combinerend kom je daarbij tot nieuwe ideeën. Daarna ‘freewriting’, aan één stuk door schrijven, pen niet van het papier, bij wijze van spreken. Het onbewuste is flitsend snel in het koppelen van invallen. Daarna het ordenen en schuiven tot een logisch verband. Tenslotte: redigeren, laten rijpen, redigeren, verder rijpen, redigeren, soms zes of meer versies. Pas daarna komt het visualiseren,het zoeken van beeldmateriaal, het tekenen.

Een leven lang tekenen
Ik heb veel getekend, vooral cartoons. In den beginne gestimuleerd door mijn vriend Henk Jellema. Ben daarbij van realistisch naar schematisch gegaan, naar deformatie. De boodschap, de grap, figuren.
Heb vroeger voor kranten getekend. Het Parool, het Vrije Volk, NRC, Algemeen Handelsblad, daar voor de sportredactie, sportcartoons. Combineerde op een gegeven moment als roeiverslaggever het schrijven met het tekenen. Later in diverse tijdschriften. Daarnaast chemische lesboeken, waarbij ik mijn chemische kennis combineerde met mijn tekenvaardigheid.

Ik teken nu uitsluitend op een iPad. David Hockney maakt ook tekeningen op zijn iPad, die hij vervolgens op canvas laat printen en verkoopt als originele kunst.

Schrijven aan ’t strand
Wat is er aantrekkelijk aan het schrijven van columns? De herhaling, het denken, de hersens fit houden, het onbewuste aanspreken, ideeën aftappen en combineren. Gedachten delen. Zeven jaar lang. Met af en toe een pauze door een writer’s block.
Het grootste probleem? De discipline om met regelmaat, liefst wekelijks een column op te leveren. Een druk die ik probeer te verminderen door een voorraadje aan te leggen, wat lukt als ik geen actuele onderwerpen in m’n hoofd heb.
Wat het fijnste was? Als een digitale nomade, onder de bomen aan een strand in Bali, schrijven, met het zicht op een azuurblauwe zee.
Gekoeld door een zachte zeebries (in ’t Indonesisch: angin sepoi sepoi).
Gedachten delen geeft een goed gevoel. Zeker op Bali.

Edwin Kisman

Enkele autobiografische sites:
1

2 reacties

  1. Wat een mooie staat van dienst. Een fraaie optelsom van goed denken, inspiratie, discipline en vrije uitloopgedachten. Heel welkom.

  2. Wat heb je veel en ook productief geschreven 160 columns gepost. Creatief, gedisciplineerd, overzichtelijk en altijd interessant om te lezen .

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *