Het stille protest van ontevredenen

Nieuws komt in golven, afhankelijk van de gebeurtenissen. Sommige sterven snel uit (een ongeluk), sommige hebben een staart(je) en duren wat langer (‘The Voice of Holland’), sommige duren nog voort omdat de gebeurtenis aanhoudt (“Ukraïne”).

‘Hypes’ komen in golven
Zo komen ook ‘hypes’ in golven. Zoals de ophef over ChatGPT gestart bij de introductie ervan door OpenAI, eind november vorig jaar. Bedreigend voor schrijvers, of zelfs voor de hele mensheid? Ook een golf met een staart. De ene AI toepassing, waarop uitzicht bestaat, na de andere wordt dagelijks gemeld: schrijven, illustreren, muziek en welke activiteit van de menselijke geest niet? Bedreigend, beangstigend? ‘We’ll see’, de meest aangepaste overleeft immers.

‘Quiet Quitting’
Ineens volgde ook het ene bericht op het ander over ‘quiet quitting’, zo rond september vorig jaar. Ik heb het fenomeen in mijn columns al een paar keer genoemd. Een ‘hype’ zoals de berichtenstroom over ChatGPT rond de jaarwisseling? Het begrip en de term bestaan al langer. Waar gaat het eigenlijk over?

Langzaam aan actie
‘Quiet Quitting’ betekent niet stilletjes vertrekken, want dat is niet de bedoeling. Het is in feite een vorm van ‘nee’ zeggen, maar niet met de vuist op tafel. Ook niet door de straat op te gaan met spandoeken. Het is een langzaam aan actie, een lijdelijk verzet, door je strikt te houden aan de taken in je arbeidscontract, geen millimeter meer. Een vorm van onthaasting, die niet zo ver hoeft te gaan als niksen, lummelen of lanterfanten, hoewel de bazen misschien wel geneigd zijn dat zo te zien. Amerikanen noemen het ‘work-to-rule’.

Ontevredenheid
Het is een stil protest tegen te hoge werkdruk, te hoge stress, slechte arbeidsomstandigheden, te laag loon, en, volgens een onderzoek van Gallup, vooral aan een gebrek aan positieve aandacht van je manager, van je niet-empathische baas.
De grondoorzaak is, samengevat, ontevredenheid.

Strategische opties
De ontevreden (mede)werker heeft drie strategische opties (a) lijdzaam verzet , het ‘quiet quitting’ of ‘work-to-rule’ (b) vertrekken, ‘free quitting’, best kansrijk in de huidige arbeidsmarkt (één op de vijf werknemers zijn volgens het CBS ’t afgelopen jaar al van baan veranderd) of (c) het werk zelf leuker maken. Bruce Daisley heeft daar onlangs een boek over geschreven, ‘The Joy of Work’.
Zelf je bestaande werk leuker maken is best een klus als je al jaren over datzelfde modderpaadje loopt. Maar onmogelijk is het niet.
Nieuw is het ‘Bare Minimum Monday’ fenomeen waarover Fortune onlangs schreef ( 13 februari 2023). Je kan raden wat dat inhoudt.
Daarnaast bestaat overigens ook het ‘Forced Quitting’ zoals je dat nu ziet bij Spotify, Google (Alphabet), Microsoft, Twitter en Vox. Een aanpalend en opkomend begrip is ‘Quiet Hiring’. Vroeger noemden we dat ‘jobrotation’. Herinner ik me.

Taak voor de baas
Wat als de baas daar eens wat aan doet. Nalatigheid van die kant is, volgens Gallup, een belangrijke oorzaak van ‘Quiet Quitting’. De baas die tekort schiet in positieve aandacht aan zijn medewerker. Voornamelijk gedreven door een korte termijn instelling. De medewerker opjagen van ‘work-over-rule’ tot ‘overperforming’. Méér inspanning te leveren dan afgesproken, wat neerkomt op onbetaald extra werk leveren. Toch? Met als wortel: een hogere positie en later méér loon. Prestatiedruk.
In de hogere echelons van de piramide ligt het doel voor het grijpen. Glimmende oogjes, ellebogen, grote mond en netwerken. Quiet quitting speelt zich dan ook voornamelijk af op de begane grond en in de kelders van de piramide.

Tijdgeest stimuleert
Krijgt ‘Quiet Quitting’ meer de kans binnen de huidige tijdgeest? Als je dat vergelijkt met het arbeidsethos van de vijftiger jaren? Zie het eerder aangehaald citaat: “Een mooie tijd. Geweldige arbeidsethos. We wisten niet beter, konden en wilden niet beter. 48-urige werkweek. Twee weken vakantie. Na school en opleiding meteen aan het werk.
Gevolgd door de prestatiemaatschappij met de daarin ontstane ‘rat race’, die al op de middelbare scholen begint. Robbert Dijkgraaf viel daar over in de Volkskrant van 7 januari (“Minister Dijkgraaf hekelt prestatiedruk in onderwijs: ‘Nederland staat op kantelpunt“)

Meer empathie
Dus, méér empathie, bazen! Waar wachten jullie nog op. Bedenk maar dat jullie zelf ook opgejaagd worden. Meer empathie zou helpen, een toefje maar, om te beginnen. Dat leidt tot een win-win situatie. De werknemer vertrekt niet ondanks de krappe arbeidsmarkt, wordt gelukkiger, gemotiveerder en productiever.
Hallelujah!

Edwin Kisman
Sanur, Bali

Wat vond u van deze column


Lees ook de column

Huisarrest: buffelen of lummelen. Hard werken of niksen?
22 april 2020

1 reactie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *