Obsessieve aandacht voor het mobieltje

Een restaurant. Een romantisch hoekje. Twee gasten. Kaarsen op tafel. Twee glazen prima wijn. Een warm voorgerechtje dat koud staat te worden.
Beide verdiept in hun smartphone. Duim in de aanslag om te ‘swipen’.

Twee afwezigen
Zij denkt “Wat?! Jolanda in de Malediven. Had ze even kunnen zeggen. Was ik mee gegaan. Wat een mooi strand, wat een zon. En hier, dat kut weer. Trouwens, leuke man heeft ze bij zich. ‘Sixpack’. Hallo!”
Hij denkt “Te laat! Verdomme! De Flippen vijf procent gezakt. Had ik mooi dit etentje van kunnen betalen. Die stomme apneu apparaten natuurlijk. Waarom denken ze niet na voordat ze iets maken. Als ze weer opkomen doe ik ze weg.”
Wel zonde van het maal, waarvan de essentie aan hen voorbijgaat. Hij heeft haar per slot van rekening uitgenodigd in een sterrenrestaurant. Beide in hun eigen wereld. Geen aandacht voor elkaar.

Even verderop
Een ander tafeltje. Hij verdiept in zijn telefoon een Galaxy X10, zijn linker duim aarzelend, hij is links. Zij, met een verveeld gezicht, nippend aan haar glas “Brunelli Campo Inferi Amarone della Valpolicell Calssico Riserva 2018”. Zo’n €230 de fles. Die op tafel staat. Verveeld, af en toe een geïrriteerd trekje om haar mond. Ontwikkelt zich tot een tremor. Ze schuift de stoel naar achter, gooit het glas om. 40 euro naar de knoppen. Staat op en beent weg. Hij merkt niks. Volgt de wedstrijd PSV-Feyenoord.

‘Spoken words, eye2eye‘
De communicatie tussen mensen kwam al vroeg in de oertijd tot stand. Gesproken woorden. Klanken. Een grauw en een snauw. Ondersteund door gebaren. Gebrom. Een primitieve taal ontwikkelde zich. Millenia later ondersteund door een geschreven taal. Hiëroglyfen, primitieve letters. Papyrusrollen. Er werd daarnaast uitgebreid gekletst. Gesproken woorden, zinnen, bijgeschaafd. De stadsomroeper. Wat moest beklijven werd op papier gezet. Geschreven of gedrukt. Redevoeringen en borrelpraat ontwikkelden zich verder.

Kletsen op afstand
Toen kwam er een uitvinder. Maakte een apparaat dat door een lijn met een ander apparaat werd verbonden. Alexander Graham Bell. De mensen gingen bellen. Het kletsen kon vanaf dat moment op afstand. Je hoefde elkaar niet meer in de ogen te zien. Een leugen kon verborgen blijven. Geen oogcontact meer. Jammer dan.
Steeds meer mensen kregen een kastje thuis met een luisterdeel aan een snoer, een hoorn, en een draaischijf, om contact te krijgen met één ander mens. Aanvanklijk voorbehouden aan de elite, daaronder vooral de ‘early adapters’.

Kastje aan het oor
Zoals dat vaker gaat, raakte de ontwikkeling in een stroomversnelling. In de kortste keren had Jan en Alleman een kastje aan z’n oor, een mobiel. Zelfs in de kleihutten van Afrika. Geen snoer meer, de afstandsspreker gedemocratiseerd.
Het mobiel ontwikkelde zich nog verder. Was het aanvankelijk een singulier schot, rond de laatste millennium wisseling werd er steeds meer met hagel geschoten. Sociale media kwamen op. Teksten en plaatjes. Boodschappen geschreven die men soms niet durft uit te spreken. Face2face communicatie verdrongen. Tot het laagst denkbare niveau: phubbing. Geen ‘spoken words’ meer, alleen staren naar het mobieltje. In gezelschap. Phubbing.

Phone snubbing
De restaurant scenes zijn voorbeelden van ‘phubbing’. Het woord is een samentrekking van de woorden “phone” en “snubbing” (negeren). Het gedrag waarbij mensen hun smartphone belangrijker lijken te vinden dan de mensen om hen heen. In gezelschap voortdurend bezig zijn met hun telefoon in plaats van met elkaar. De praktijk is in de afgelopen jaren snel toegenomen. Bezorgdheid bij psychologen, sociologen en maatschappelijke waarnemers. Het vermogen om echt contact te maken met anderen aangetast. Het gevoel van verbondenheid verzwakt. Gebeurt vaak onbewust. Leidt tot frustratie bij de ander. Afwijzing. Onzekerheid. Eenzaamheid. Depressie.

Red de relatie
Gelukkig is er genezing mogelijk. Dat begint bij bewustwording. Van de effecten op anderen. De wig tussen een relatie. Telefoon wegleggen in gezelschap. Zoals in het verkeer. MoNo. Afspraken daarover. Wacht niet langer. Begin vandaag.

Edwin Kisman
Wat vond u van deze column?