met 26 partijen
Volgende week gaan de meeste Nederlanders stemmen. Niet allemaal. Sommigen geloven er niet meer in. Hebben hun vertrouwen in de politiek verloren. Dat zal niet verbazen na alle ongein die over Nederland is uitgestort. Welke? Kom nou.
Vertrouwen
Vertrouwen, zie dat maar eens terug te krijgen. Het is te paard vertrokken en hier en daar zie je ’t, aan de horizon, te voet terugkomen. Oorzaak? Loze beloften van politici, een overheidsapparaat met volop zand in de raderen.
Volgende week stellen 26 (!) partijen zich verkiesbaar, met 1126 kandidaten. Vind maar eens een weg in dat oerwoud. Door de bomen het bos niet zien? Een slappe metafoor.
Te dikke verkiezingsprogramma’s
Hoe kan je een poging doen? Door de verkiezingsprogramma’s te lezen. Dat is niet eenvoudig. Nina Eshuis en Felix Voogt hebben een poging ondernomen (NRC 13 november 2023) en komen tot een weinig bemoedigende conclusie. “Dikste verkiezingsprogramma’s ooit”.
Bovendien is er weinig nieuws. Veel knip en plakwerk. Nou valt dat niet op want de voorgaande programma’s zal je vast niet gelezen hebben.
Knippen en plakken
NRC heeft daar wat op gevonden. Heeft van de UvA de “plagiaat software” Turnitin geleend dat op de universiteit wordt gebruikt om werkstukken van studenten op plagiaat te testen. Zo zie je dat een actie telkens weer een reactie oproept. Een Natuurwet.
Turnitin is ook te gebruiken om plagiaat (uit eigen werk) in verkiezingsprogramma’s te ontmaskeren.
ChatGPT om programma’s te schrijven
Partijen zetten ook AI in om hun programma’s te schrijven. ChatGPT van OpenAI bijvoorbeeld.
Dat gaat zo. Je stelt de vraag “Schrijf een programma in de stijl van D66 waarmee zoveel mogelijk kiezers worden getrokken”. ‘No problem’. Binnen 15 seconden een programma. 500 woorden. “Ja maar, het moet véél langer”. ‘No problem’. Een ochtend. Maar dan heb je ook wat! Een D66 programma van 82.000 woorden. In de beperking toont zich de meester. Iets voor een luisterboek op een lange reis? Want wie gaat zoiets nou lezen? Alleen lijst 26, de “Politieke Partij voor Basisinkomen” kan mijns inziens volstaan met één A4-tje. Met één speerpunt moet dat lukken.
Kiezen op buikgevoel
Nee, ik denk dat je moet kiezen (!) op je buikgevoel. Op het karakter van de lijsttrekker, de voorvrouw of voorman van een partij. Maar dat vereist wel weer de nodige ‘exposure’ op de beeldbuis, en daar heb je niet altijd zin in of tijd voor.
Bovendien vereist buikgevoel ook de nodige ervaring. Opgeslagen in je onderbewuste. Dan vallen wel de jonge kiezers af, die we er juist zo graag bij willen hebben. Frisse ideeën.
Gezocht een ‘draufgänger’
Goede ideeën en een ‘draufgänger’. Die hebben we nodig. Maar daarvan zijn er niet zoveel. De vraag die meteen daarna opkomt, “Kan hij of zij, zijn of haar plannen waarmaken?”. Daarvoor kijken we dan met een schuin oog naar de “doorrekeningen van de partijprogramma’s” van CPB, SCP, Planbureau voor de Leefomgeving en de ‘loner’ Wim Suyker, een ex CPB-econoom (Egbert Kalse in NRC 10 november). De conclusie? “Helaas, er is geen geld voor”. Hoe nu?
Verwachting niet waargemaakt
Het vertrouwen is te paard vertrokken. De verwachting is dus ook niet hoog. Dat is mooi. De kans op teleurstellingen is dan ook laag. Belangrijk want u weet, teleurstellingen zijn beren op de weg naar geluk.
En wordt zelfs die lage verwachting niet waargemaakt en gluurt de teleurstelling om de hoek, pas je dan aan aan de nieuwe situatie. Denk flexibel en stel je veerkrachtig op. Zo niet dan leidt ‘t alleen maar tot frustratie. Bij zo’n afknapper kan Herman Finkers je misschien helpen. Of juist niet. Lees zijn (hand)boek “De cursus omgaan met teleurstelling gaat wederom niet door“.
Een meevaller?
De verwachting over de overheid, de politieke partijen en de politiek is bij de kiezer laag. ’t Kan uiteindelijk dus meevallen. Een lage verwachting kan zelfs een garantie voor duurzaamheid zijn. Hoe dacht Warren Buffett, de mega belegger daar ook weer over? (Forbes, 6 okt 2010): “What’s the secret of a great marriage? It’s not looks, nor intelligence, nor money – it’s low expectations”
Slimme weg naar de toekomst
En als je er uiteindelijk niet uitkomt zoek dan een geitenpaadje, een slimme weg naar een hoopvolle toekomst. Wat dacht je van het “Pieterpad”?
Edwin Kisman
Wat vond u van deze column?
En…
PS. Ik was onlangs in een boekwinkel. Zag het boek van Herman Finkers liggen. Kocht het. Dik boek, 554 pagina’s. Teleurstelling. Hoe ga ik hiermee om?
Lees/kijk ook
Column “Pas op voor loze beloftes“
Turnitin – plagiaat software
Toelichting op Turnitin – YouTube
How to Use Turnitin AI Detection Checker For FREE
Finkers geeft commentaar op zijn boek – YouTube
