“Laten we het even leuk houden zeg”. “OK, maar even serieus”. En, om Thomas Erikson te parafraseren: “We zijn immers omringd door idioten”. In deze tijd van oplopende spanningen. ‘t Zou zomaar kunnen.
Annie Jacobsen, de Amerikaanse defensie- en nationale veiligheidsjournalist, schreef er een boek over. ‘Nuclear War: A Scenario ‘. Kort samengevat: een idioot drukt op z’n rode knop. Wat volgt is een stapeling van reactie en tegen actie. Tot er weinig over is, niet alleen van de species “mens” ook van alle andere dieren. Directe dood. Of als gevolg van de daarop volgende nucleaire winter. Waarom? De nucleaire dreiging werkt niet meer, zegt Annie.
Eigen schuld
Het gaat hier om een ‘omnicidale’ bedreiging. De totale uitroeiing van de soort mens ten gevolge van menselijk ingrijpen. Een vorm van collectieve zelfmoord. Daar ligt het accent op, want daaraan is nog wat te doen.
Onder die “Man-made extinction” valt ook de klimaatcrisis, en, ook vaak voorgekomen, een pandemie. Verder autonome algoritmen (AI) die een wereldwijde ineenstorting van de effectenbeurzen kunnen veroorzaken. En de nucleaire oorlog , zoals Annie die beschrijft.
Man-cleared mass extinction. Kansen?
We lopen met z’n allen als lemmingen naar de rand van de afgrond. Naar de K-M, de “Krijt- Man Made extinction”. In het antropoceen. Waar talloze “massa extincties “ aan vooraf zijn gegaan. Zoals de:
De P-T extinctie
De op één na bekendste is de “Perm-Trias” uitroeiing in de overgang van het Perm naar het Trias, zo’n 250 miljoen jaar geleden. Een grote opruiming, ‘a real mass extinction’. ‘The great Dying’. Dat was in de tijd dat de wereld pas één continent bezat: Pangea. Zo’n 95% van alle in zee levende soorten stierven uit, ongeveer 70% van de gewervelde landdieren en ook eenderde van alle insectensoorten.
Diverse oorzaken zijn geopperd: platentektoniet, inslag van een meteoor in Antartica, een supernova , vulkanische activiteit in Siberië, H2S (zwavelwaterstof) in de atmosfeer afgescheiden door in zee levende anaerobe bacteriën.
Dat gebeurde geologisch gezien in een snel tempo; ca 1 miljoen jaar ( inderdaad 10.000 eeuwen).
De K-T extinctie
Lang na die P-T extinctie was er de K-T extinctie, op de rand van het Krijt en het Paleogeen, zo’n 66 miljoen jaar geleden. Waaraan het einde van de dinosauriërs en vele ander soorten werd toegeschreven. Ook niet mis. Oorzaak een meteorietinslag op het schiereiland Yucatán (Mexico). Jarenlang verduisterde hemel. Planten niet meer in staat tot fotosynthese, grazers geen voedsel meer, carnivoren geen prooien meer. Hoe snel ging dat? Zo’n tienduizenden jaren.
De K-M extinctie
En nu dan de K-M extinctie in het Krijt en “Man-made”. Oorzaak: de mens, de intelligente diersoort. Die in aantal exponentieel groeit, de planeet overbevolkt, die in welvaart rap stijgt, steeds meer consumeert, zich hedonistisch gedraagt, veel koolwaterstoffen verbrandt, CO2 absorptie vermindert door het massaal kappen van bossen. Zorgt voor een groeiende uitstoot van CO2, CH4, NOx, NH3, CxFxKx
Met als resultaat opwarming van de aarde. Klimaatverandering: hittegolven, droogte, heftige regens, verwoestende stormen.
Deep fake
En dan die andere ‘Man-made’ extinctie. De kernoorlog.
Die op gang gebracht kan worden door een ‘deepfaked’ wereldleider, die het sein tot een aanval geeft. ‘Deepfake’, is binnen het bereik van de IT-amateur gekomen. In feite proliferatie van een virtueel wapen!
Wie ziet in het aanvalssein van de wereldleider nepnieuws? En zal er, zoals tijdens de Cuba crisis in 1962 , een Vasili Archipov zijn die weigert op de knop te drukken en zó een ramp voorkomt. Vals alarm als aanzet tot een nucleaire oorlog is een ‘existential risk’. Of iemand als de Rus Stanislav Petrov, die in 1983 bij een vals alarm een nucleaire aanval tegenhield.
Geniet nog zolang het kan
Wat moet je met zo’n scenario van Annie? Weinig. Je weet iets meer dan de dino’s 64 miljoen jaar geleden. Maar veel veranderen kan je niet. Misschien kan je wat ‘preppen’. Maar dat is maar uitstel van executie. ‘Wait and see’. Accepteer het. Ga niet in elke broccoli een nucleaire paddenstoel zien. Neem het er nog maar van. Boek een vakantie. Met veel zon. Of regen, dan met een krètèk. Goede reis.
Edwin Kisman
Wat vond u van deze column? Realistisch? Te somber?
Lees ook
De Column
Oorlog zal er altijd zijn, 23 mei 2024
Annie Jacobsen, Nucleair war: a scenario, 2024
Thomas Erikson, Omringd door idioten, 2021