Een restyling. Daarvan heb ik al heel wat resultaten mogen zien. Vandaag krijg ik het gerestylde Binnenlands Bestuur in handen, tegenwoordig een uitgave van de Sijthoff Media Groep. Ik zoek naar de datum op de cover en daar staat toch echt ‘februari 2015’. Waarom ziet dit vaktijdschrift er dan niet uit als ‘2015’? Op de cover een zwart-witfoto van Rob van Gijzel, de burgemeester van Eindhoven, met daarboven de masthead in steunkleur. De masthead vermeld voluit, in groene kapitalen met schreef, over twee regels, ‘Binnenlands Bestuur’. Daar weer boven, tegen de bovenrand, drie ankeilers van belangrijke artikelen in het tijdschrift. “Wat is dit”, denk ik als ik voorbij de eerste drie advertentiepagina’s ben. Ik kijk dan naar het redactioneel en het colofon, weer op een pagina die oogt als ‘zwart-wit met steunkleur’. De foto van de redacteur die het redactioneel voor haar rekening neemt op zeer bescheiden formaat.
De cartoon op pagina negen is de eerste illustratie die wat groter uitvalt; wel een halve pagina! Ah, daar is Rob van Gijzel weer, maar dit keer een kleurenfoto op een hele pagina─maar niet aflopend. De foto wordt ook nog aangesneden door zijn CV. De foto is dezelfde als van de voorpagina. Waarom dan de kleurenversie van deze foto niet op de cover gebruikt? Ik bekijk de cover nog eens, en zie dat het geen zwart-witfoto is, maar een duotone die de foto en de masthead door kleur verbindt. Het artikel over Van Gijzel heeft een stevige kop in schreefloze kapitalen. Wat ook opvalt is de haast zichtbare grid op alle pagina’s. Maar het grid is geen keurslijf, gelet op de verscheidenheid aan pagina’s. Als lezer zul je niet snel verdwalen in de artikelen of in het gehele tijdschrift. Dat komt mede door de ver doorgevoerde visuele inkadering van artikelen.
De hoofdredacteur over de restyling
Hoofdredacteur Eric de Kluis vertelt mij over de restyling waarvoor Studio Room uit Naarden-Vesting het concept leverde.
“Voorafgaand aan de restyling hebben we de lezers bevraagd door middel van enquêtes, panelgesprekken en persoonlijke gesprekken met bestuurders. Het doel daarvan was niet alleen uit te vinden wat aan het toenmalige Binnenlands Bestuur zou moeten veranderen, maar óók wat behouden moest blijven”, zegt De Kluis. “Je hebt gelijk als je zegt dat er geen ‘aanstellerigheid’ terug te vinden is in de nieuwe vormgeving. Een voorbeeld: we hebben in het verleden zo’n zes jaar geïnvesteerd in het neerzetten en laden van de afkorting ‘BB’ als merk; een beetje naar analogie van VN. In alle panelgesprekken die we gevoerd hebben heeft niemand de term BB gebruikt om Binnenlands Bestuur aan te duiden. Juist die lange naam zegt precies wat én voor wie we zijn. Daarom staat die naam voluit op de voorpagina.
We wilden een voorpagina die uitnodigt om direct te gaan lezen; newsy, noem ik dat. Vandaar die drie, wat jij noemt, ankeilers bovenin de voorpagina. Daar gaat een zekere urgentie vanuit.
Als de lezer door die urgentie aangezet wordt tot bladeren, dan ontkomt hij haast niet aan ‘lezen’. Daarvoor zorgen de vele instapmogelijkheden die we bij een artikel creëren. Waarom zou je bij de kop moeten beginnen om een artikel te lezen? Het artikel over Van Gijzel kan de lezer rustig bij zijn CV binnenstappen, om vervolgens verder het artikel ingezogen worden. Koppen, tussenkoppen, kadertekstjes, infographics, streamers; het zijn allemaal entrees tot het artikel.
We zijn nog steeds zoekende naar de ideale verhouding tussen tekst en beeld. Een artikel is bij ons niet langer ‘tekst met een grote foto erbij’. We overwegen voor ieder artikel op welke wijze tekst en beeld samen moeten gaan. Soms komen we tot de conclusie dat een verhaal het best tot zijn recht komt door er een infograhic van te maken; dan doen we dat.”
Trendsettend
Ik vraag De Kluis of hij de restyling ‘trendsettend’ zou willen noemen, en leg uit dat het gerestylde Binnenlands Bestuur naar mijn gevoel op iedere pagina recht doet aan de lezer als belangrijkste factor binnen het businessmodel voor uitgeverijen. De belangrijkheid van de lezer neemt alleen maar toe nu de ‘klassieke’ adverteerder zich steeds eenvoudiger én effectiever uit dat businessmodel kan terugtrekken en zich eraan kan onttrekken. Veel uitgeverijen zoeken daardoor hun heil in nieuwe would be-oplossingen—waarvan ‘content marketing’ de nieuwste verschijningsvorm is—om hun businessmodel overeind te houden.
Daarom—en omdat ik hoop dat ook andere uitgeverijen de door Binnenlands Bestuur aangegeven weg zullen bewandelen—noem ik deze restyling trendsettend.
De Kluis: “Wij zijn uitgegaan van onze lezer; misschien is dat trendsettend. Onze lezers hebben ons, bijvoorbeeld, duidelijk gemaakt dat we meer over de mensen zelf mogen schrijven; over wat hen beweegt. Dat heeft er in praktische zin toe geleid dat de rubriek ‘personalia’ is uitgebreid.