Massatoerisme? Zoek liever de rust.

Ze gaan naar de aanrader. Uit de reisgids en van horen zeggen. Het is er druk, héél druk. Was te verwachten. Een voetgangerscongestie. Leuk wel. Doet denken aan dat festival van laatst. “Hudje mudje” stampen. Typisch Gen F (Generatie Festival). Hier, vijf toeristen per vierkante meter. Lekker warm. Wel opletten voor grensoverschrijdend gedrag.
Die lange rij voor de ingang? Geen probleem. We hebben de tijd, een uurtje wachten. Vakantie toch? We hebben chips bij ons. Laatst bij die bijzondere boot, twee uur in de rij gestaan, maar we zijn er op gekomen. Unieke ervaring. Kunnen we thuis en op Insta lekker over opscheppen.

Waarom?
Wat brengt een mens ertoe te besluiten mee te doen aan zo’n migratie piek. Zo’n mierenplaag. De koffers te pakken. Lange rijen bij inchecken en boarding te trotseren.
Waarom willen wij naar die toeristische magneten, opgeklopt door reisgidsen, reisbureaus, reclame, social media en mond-tot-oor enthousiasme? Wat zìj hebben gezien, meegemaakt, aangeraakt, geroken hebben willen wìj óók! En dat delen via Facebook en Insta. Bij de groep horen. Dat het er druk is, geen probleem, geen toeval en geen doel. We zijn overigens niet allemaal zó.

Persoonlijkheid
Het verschil? Ondermeer een andere ‘mix’ van persoonlijkheidstrekken. Diegene die hoog scoort op “neuroticisme”, ziet veel beren op de weg. Is minder geneigd op pad te gaan. Dat geldt ook (in mindere mate) voor diegene met een grote dosis “consciëntieusheid”. Alles moet goed en tijdig gepland en voorbereid zijn. Vermoeiend. De “introverten” schuwen de mierenhoop, de extraverten zoeken ze op.
De echte toeristen zijn de “extraverten” en zij die hoog scoren op “openheid voor ervaringen”. De ware ontdekkingstoerist is de vrouw of man die op “openheid” maximaal scoort. Die hoopt op een écht unieke ervaring. Alleen, of hooguit met enkele anderen. IJdele hoop. Want Kilroy was je voor. ‘Kilroy was here’. Al voordat jij er was.

Winners en losers
Wie zijn de ‘winners’? Dat zijn de luchtvaartondernemingen, cruisebedrijven, toeristenbureaus, plaatselijke ondernemers. en een aantal inwoners. De voorstanders van het massatoerisme schermen daarmee.
De bevolking buiten de luxueuze resorts merkt vaak maar bitter weinig van de makkelijk-geld-laten-rollende bezoeker. Zij zijn de ‘losers’. Zij hebben de lasten zonder de lusten.

De keerzijde
Wat staat tegenover de voldoening van de (massa)toerist? De beloning die die ervaart? Een kortdurende dopamine piek?
De keerzijde: overlast in steden en gebieden. Zonder enige compensatie. Er ontstaat al verzet op de Canarische eilanden.

Stop tsunami
Wordt er hier en daar al wat aan gedaan? Welke pogingen worden ondernomen om de tsunami in te dammen?
Barcelona houdt een populaire buslijn naar het Gaudí-park geheim voor vakantiegangers. Succes. Venetië gaat entree heffen voor bezoekers. Hoeveel? 5 euro? Peanuts als je honderden euro’s voor reis en verblijf betaalt.

Cruiseschepen
Amsterdam vermindert het aantal cruiseschepen. Want wat is het effect van de ontscheping van zo’n drijvende stad? Zoals het cruiseschip de Anthem of the Seas met 5,000 passagiers en een staf van 2.000 aan boord. Een tsunami aan de kade. Een golf die langzaam uitvloeit naar de stad en nauwe stegen vult. Daarna weer samenkomt bij de bezienswaardigheden. De toeristische ‘hotspots’.

Vliegreizen
En dan dit. NRC 29 april: “Schiphol verwacht deze meivakantie ruim 70.000 reizigers per dag. Dat is bijna 10 procent meer dan vorig jaar. Op piekdagen ligt het aantal zelfs ruim boven 80.000. Ook touroperator TUI verwacht pakweg 10 procent meer vliegreizigers in de meivakantie”. Of dit: Dubai gaat een luchthaven uitbreiden naar een capaciteit van 260 miljoen reizigers per jaar. ‘The Desert is the Limit‘.

Wat zijn opties voor afremming?
Globale vakantiespreiding? Vliegtickets zwaarder belasten en daardoor veel duurder maken? Drie, vierhonderd procent. En misschien zelfs progressief inkomensafhankelijk. Tickets zou je dan moeten bestellen via de Reisafdeling van de Belastingdienst.
Of de wolf uitzetten rondom Schiphol. Dat werkt op de Veluwe.

Zelfreflectie
Waarom toch met de kudde op reis? Zoek de stilte op voor zelfreflectie. Introduceer onderwijs in zelfreflectie op het lager en middelbaar onderwijs. Reserveer daarvoor een paar uren en ook enkele uren voor normen en waarden. Wordt de maatschappij beter van. Hoeft de NS niet meer alle treinverkeer drie minuten stil te leggen.
Wek sport en spel, in en om het huis, weer tot leven. Of ergens anders binnen Nederland. Niet per se in de buurt van een toeristische hotspot. Homo ludens. Wordt de maatschappij ook beter van.

Zoek de stilte op
Mijd het massatoerisme. Laat dat vliegtuig opstijgen zonder jou. Zoek de stilte en geef in alle rust je linker hersenhelft de ruimte. Gun je rechterhelft vrijaf. Zak weg in een heerlijk ‘dolce far niente’. Even lekker niksen. Geef creativiteit een kans. Schrijven, dichten, schilderen, boetseren, een zandkasteel bouwen,
Kan je dat niet? Dat kan je wel! Probeer het maar.

Edwin Kisman

Wat vond u van deze column?

Lees ook

Genoeg?!