“Waar is het achterkamertje?”. “Gang door, aan het eind rechts, mevrouw”. “Nee ik bedoel niet de toiletten, ik bedoel het áchterkamertje”. “O, u bent van die lobby. Trap op, gang door aan het eind rechts. Boven de toiletten, mevrouw”.
Lobbyisten
Zij is inderdaad “van de lobby”. Haar werkruimte is het achterkamertje in Hotel de Wereld. Werkruimte. Nee, geen afwerkplek. Geen lichte zeden, zware. Er wordt alleen gepraat. Indringend. Met rapporten vol argumenten achter de hand. En intieme informatie. “U weet toch wel wat dat betekent voor onze bedrijfstak. Als die regels doorgevoerd worden. Hoeveel arbeidsplaatsen er verloren gaan en wat dat voor de economie van Nederland betekent. Ik zal u wat cijfers geven.”
“Nee laat maar, ik ken de cijfers”.
“Weet u overigens dat uw neef van moederszijde ook in onze branche werkt. Die zal niet blij zijn u volgende week te ontmoeten op de verjaardag van uw moeder. Hij weet van de hoed en de rand. Van de regels waarmee u bezig bent. Natuurlijk, de politiek duwt u van links in de rug. Maar toch. U moet uw rug recht houden. Wij steunen u. Staan achter u. Als teken van waardering laat ik uw moeder een verjaardagstaart sturen.”
Influencers
Lobbyisten zijn, net als influencers, uit op het beïnvloeden van het gedrag van anderen. Met verschillende oogmerken. En verschillende werkwijzen. De online influencers zou je kunnen omschrijven als ‘broadcasters’. Ze schieten met hagel. De lobbyisten zijn ‘narrowcasters’. Vergelijkbaar met een ‘sniper’.
Sekte
Influencers. Leiders van een online sekte. Een nieuw fenomeen. Met veel tot heel veel volgers. Bieden aanlokkelijke vergezichten. Zetten anderen aan tot daden. Dat kan redelijk onschuldig zijn. Bijvoorbeeld het aanprijzen van kleding, schoonheidsbehandelingen, juwelen. Reclame dus. Daar zitten schaduwkanten aan. Aanzetten tot het kopen van nog meer overbodige spullen. Maar ook het zaaien van onvrede bij jonge mensen. Door het tonen van ideaalbeelden. Van lijven, gezichten, huizen, levens. Die altijd buiten hun bereik zullen blijven. Knagende onvrede. En, ‘last but not least’, het aanzetten tot gevaarlijk gedrag.
Je hebt ze in allerlei soorten. Momfluencers, finfluencers, medfluencers, sexfluencers, bodyfluencers, facefluencers, foodfluencers en killfluencers.
Zakelijke doelen
Lobbyisten werken voornamelijk binnen politieke en zakelijke omgevingen. Ze richten zich op beleidsmakers, zoals politici en ambtenaren, om invloed uit te oefenen op wet- en regelgeving.
Ze vertegenwoordigen de belangen van specifieke bedrijven, organisaties of sectoren. Het hoofddoel is om beleid of regelgeving te beïnvloeden ten gunste van hun opdrachtgever.
Lobbyisten hebben vaak directe ontmoetingen en gesprekken met beleidsmakers.
Ze gebruiken gegevens, rapporten en onderzoek om hun standpunten te onderbouwen. Ze bouwen en onderhouden relaties binnen politieke kringen om hun invloed te vergroten.
Wat gebeurt er in de Nederlandse achterkamertjes?
Een lobbyist is geen vrijwilliger. Hij/zij wordt betaald door een opdrachtgever. Het gemiddelde salaris van een lobbyist in Nederland is in 2024 € 5.671 bruto per maand, waarbij de ondergrens ligt bij € 5.155 en de bovengrens bij € 6.187.
Wat wordt er in Nederlandse achterkamertjes zoal bekonkeld? Een greep.
De grootste werkgeversorganisatie in Nederland lobbyt voor gunstige voorwaarden voor bedrijven. Lagere belastingen, minder regelgeving, en betere infrastructuur.
Bedrijven zoals Philips en ASML lobbyen voor regelgeving die innovatie en technologische ontwikkeling bevordert. En voor gunstige handelsvoorwaarden.
Grote farmaceutische bedrijven zoals MSD en Janssen-Cilag lobbyen voor regelgeving die de ontwikkeling en distributie van geneesmiddelen ten goede komt. Ook voor gunstige patentwetten.
Landbouworganisaties zoals LTO Nederland (Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland) lobbyen voor landbouwsubsidies, gunstige handelsvoorwaarden, en regelgeving die boeren ten goede komt. En tegen strenge stikstofregels.
De Pensioenfederatie lobbyt voor regelgeving die de stabiliteit en duurzaamheid van pensioenfondsen waarborgt
De Vereniging van Universiteiten (VSNU) en de Vereniging Hogescholen, lobbyen voor meer overheidsfinanciering voor onderwijs en onderzoek.
We zullen zien welk resultaat ze kunnen bereiken onder Wilders I.
En wat gebeurt er bijvoorbeeld in de Brusselse spelonken?
Grote autofabrikanten zoals Volkswagen, BMW, en Daimler lobbyen bij de EU om gunstige emissienormen en milieuwetgeving te verkrijgen.
Bedrijven zoals Google, Apple, en Microsoft lobbyen voor regelgeving die de digitale markt gunstig gezind is. Data privacy wetten, digitale marktwetgeving en belastingkwesties.
Grote farmaceutische bedrijven zoals Pfizer en GlaxoSmithKline lobbyen voor regelgeving gunstig voor de ontwikkeling en distributie van geneesmiddelen. Onder andere de patentenwetgeving en regelgeving omtrent klinische proeven
Boerenorganisaties en agro-industriële bedrijven zoals de Copa-Cogeca lobbyen voor landbouwsubsidies en voor handelsbeleid gunstig voor Europese boeren.
Chemische bedrijven lobbyen intensief bij de EU om de REACH-verordening (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en Beperking van Chemische stoffen) te beïnvloeden, die strengere eisen stelt aan de veiligheid van chemische producten.
Het nieuwe kabinet beloofde open te zijn over de afspraken met lobbyisten. Daar is, medio september, nog niet veel van terechtgekomen (Volkskrant 16 september).
Verschillen
Hoewel de doelen en werkmethoden van influencers en lobbyisten verschillend zijn, hebben ze beide beïnvloeding als kern van hun werk. Beide groepen proberen gedrag en beslissingen van anderen te beïnvloeden, zij het via verschillende kanalen en met verschillende middelen.
De lobbyisten proberen met name overheidsregels en -maatregelen om te buigen ten voordele van hun opdrachtgevers.
Mevrouw heeft intussen haar achterkamertje gevonden. Of ze heeft gescoord? Wie weet. Het is vaak een kwestie van inweken en voorwassen. Dat kost tijd.
Edwin Kisman
Wat vond u van deze column?