Geef nieuwe ideeën een kans

Vaak lukt het niet. Ideeën krijgen als je ernaar zoekt. De rationele benadering werkt slecht. Net zoals wanneer je tevergeefs probeert op een naam te komen. Een tijdje later schiet ie ineens te binnen.
Anders is het wanneer je ’s ochtends wakker wordt. Dat moment tussen slapen en de waan van de dag. Je bevindt je in een toestand van volledige ontspanning. Soms is dat een ‘brainstorm’ of een ‘eureka’ moment.
Associaties, ideeën, suggesties. Ze komen aanwaaien. Je ziet ze duidelijk. Straks snel vastleggen, want ze zijn zo weer verdwenen! Terug naar je onbewuste of zomaar opgelost.
Een paar steekwoorden op een kladje, dat is voldoende. Wel duidelijk schrijven. Anders denk je later: “wat was dat nou?”. En later is te laat.

In je slaap laten uitwerken
Wat mij soms ook overkomt. Als ik vóór het inslapen denk aan een probleem dat me bezig houdt. Dat ik op een rijtje zet en samenvat in een soort ‘prompt’, zoals dat in het AI jargon heet. Dan “overkomt me”, als ik geluk heb, de volgende morgen de oplossing. Alsof ‘s nachts een ‘team’ van schimmige wezentjes bezig is geweest om ‘out of the box’, losse eindjes aan elkaar te knopen. Bizar.

Het ‘brainstorm’ moment kan ook later
Zo’n ‘brainstorm’ moment is voor mij doorgaans het meest creatieve moment van de dag.
Soms herhaalt zich dat als ik, later, onder de douche sta. Warm water. Weer die complete ontspanning. Andere gedachten, nieuwe ideeën, ’s nachts voorgekookt komen voorbij. Hoe moet ik die nu onthouden? Ik heb geen papiertje bij de hand. Gewoon enkele malen herhalen en daarna vastleggen in een ‘mind map’. Klaar voor verdere uitwerking.

Of een uurtje “niksen“
Je kan jezelf trouwens ook gedurende de dag een creatief moment gunnen. Door dagelijks een uurtje uit te trekken om te “niksen”. Je te ontspannen. Verstand op nul. De  wolken volgen die langzaam voorbij drijven. En laat ze dan maar komen, die gedachten uit je onbewuste. Af en toe zit er een parel tussen, een eureka. Niksen is een buitengewoon productieve vorm van werken. Klinkt paradoxaal maar is dat niet.
En komt er niet direct iets uit, dan heb je in ieder geval een stukje stress van je af laten glijden. 

Zo kon Albert Einstein  lang in het gras liggen en naar de wolken kijken. Kreeg zó z’n eureka momenten. Jack Welch, de vermaarde voormalige CEO van General Electric, reserveerde dagelijks een uur om, voor het raam zittend, naar buiten te kijken. In afwachting van zijn eureka’s.

Leg ze vast die ideeën
Een belangrijke fase tussen het opkomen van ideeën en het uitwerken ervan is het vastleggen. Voorkomen dat de goede invallen vervliegen.
Het meest voor de hand liggend daarvoor is potlood en papier. Dat kan van alles zijn: servetten, een blocnote, een ideeënboekje van eenvoudig tot bijzonder (Moleskine , de favoriet van Ernest Hemingway ). Of, de achterkant van gebruikt printpapier, heel milieuvriendelijk. Ik heb er stapels van. Vroeger schreef ik op de achterkant van sigarendoosjes. Maar ik rook al lang niet meer.
Wat ook kan is inspreken op een smartphone. Er zijn diverse apps die het gesproken woord meteen omzetten in tekst. Zoals de app “Dicteren”.

Houd overzicht
Hoe houd je overzicht over al je ideeën? Hoe weet je, wat je en waar je ze allemaal verzameld hebt? Hoe je ze makkelijk kan vinden? Dat kan in ordners maar ook digitaal, bijvoorbeeld in een app als ‘Evernote’.
Een database opzetten kan ook. Het invoeren van de gegevens is wel een klus, maar ’t loont wel. Want, eenmaal ingevoerd, beschik je over een stuk eigen intellectueel kapitaal.

Geef nieuwe ideeën een kans
In ieder geval, koester dat ‘brainstorm’ moment in de ochtend. Spring bij het wakker worden niet meteen uit je bed. Blijf nog even liggen, de ogen gesloten. Sudder nog wat na. Of zoek een stille plek in huis met zicht op groen of langzaam voorbij drijvende wolken. Door niemand in je gedachten gestoord. Ontspan. En zoek ook overdag een stille plek om een uurtje te niksen.
Geef je over aan je gedachten. Denken vóór, en na het doen. 
Geef nieuwe ideeën een kans. En grijp die kans.

Edwin Kisman

Boeken
Michael J. Gelb, ‘How to Think like Leonardi da Vinci.
Seven steps to Genius every day’. 1998
Delacorte Press, ISBN 0-385-32381-6

Michael J. Gelb, “Denken als Leonardo da Vinci
De zeven stappen naar een dagelijkse genialiteit”. 2004
Uitgeverij De Kern, De Fontein BV, ISBN 90 325 0985 3

Michael Michalko , ‘Cracking Creativity’.
The Secrets of Creative Genius. 2001
Ten Speed Press, ISBN 1-58008-311-0