Boodschappen in drie winkels. In één rit. Mèt een lijstje. Liefst doe ik het met drie muisklikken. ‘Online shopping’, voor mij een ‘blessing’, niet eens in ‘disguise’. Bolcom en Ideal.
Onderweg ook nog even tanken. Hoeft gelukkig niet zo vaak met m’n hybride auto.
Waarom doe ik ‘t zo? Omdat ik lui ben. Wil zo min mogelijk energie en tijd verspillen. Ben liever lui dan moe. Bovendien levert het tijdwinst op. Een tegengif tegen stress.
Een negatief beeld
Luiheid heeft een negatieve connotatie. Veel Nederlandse spreekwoorden getuigen daarvan. Zoals dat “Ik ben liever lui dan moe”. Maar er zijn nog veel meer:
“Arbeid verwarmt, luiheid verarmt.
Een luie voerman spant liever uit dan in.
Lui zweet is gauw gereed.
Armoede is luiheidsloon.
Zo lui als een varken. “
Vanwaar dat negatieve?
Waar komt dat sentiment vandaan? Strookt ‘t niet met het arbeidsethos van de vorige eeuw? Hard werken, ambitie, geld verdienen, huisje-boompje-beestje-autootje-reizen-reizen-reizen. Consumentisme. Mooi verwoord door Janis Joplin in haar lied ‘Mercedes Benz’. Een strofe:
… “Oh Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?
My friends all drive Porsches, I must make amends
Worked hard all my lifetime, no help from my friends
So, oh, Lord, won’t you buy me a Mercedes Benz?”
Of door Booking.com
Het ideaal? Buffelen, consumeren, steeds méér. Omhoog in de hedonistische tredmolen. Intussen je eten laten bezorgen door het restaurant om de hoek. Luiheid.
De keerzijde
Luiheid suggereert een gebrek aan energie, aan “er geen zin in hebben”. Het kan betekenen, ergens tegenop zien omdat je te veel inspanning verwacht. Dat kan, maar is niet altijd zo.
Ik ben, zoals gezegd, lui. Als je lui bent pak je zaken slim aan, handel je efficiënt. Ben je ook nog een ‘satisficer’, dan hoef je niet het onderste uit de kan (loop dan ook niet het gevaar het lid op de neus te krijgen). Je omarmt imperfectie en ‘simplicity’. Je denkt stoicijns, vermijdt ‘DonQuichotterie‘ , dus je strijdt niet tegen windmolens. Je denkt vaak ‘let them’.
En je streeft naar optimalisering van je energieverbruik. Luiheid?
Innovatie stimuleren
Luiheid faciliteert creativiteit en innovatie.
Daarvoor wordt “strategische luiheid” ingezet, die innovatie bevordert. Het zet mensen aan om problemen slimmer, eenvoudiger en met minder inspanning op te lossen. Veel belangrijke uitvindingen zijn ontstaan vanuit de wens om handmatig werk of complexiteit te verminderen
Moeilijke klussen aanpakken
In organisaties wordt “intelligente luiheid” expliciet gewaardeerd. Leidinggevenden als Bill Gates hebben aangegeven liever een “luiaard” op moeilijke klussen te zetten, omdat die vaak de meest efficiënte en innovatieve oplossing bedenkt
Was Alexander de Grote, die geen zin had in het ontwarren van de Gordiaanse knoop, ook strategisch lui? Hij sneed de knoop door. Het lijkt van wel.
Oppervlakkig werk vermijden
“Nee” zeggen tegen onnodige taken, vergaderingen en afleidingen om zich te kunnen richten op werk dat ertoe doet. Fysicus en Nobelprijswinnaar Richard Feynman en voormalig president Barack Obama deden dat. Zij creëerden bewust tijdvensters voor concentratie door oppervlakkig werk te vermijden. Strategische luiheid.
Lummelen mag
Het arbeidsethos van de vorige eeuw begint te kantelen. Weerzin en weerstand tegen de ‘rat race’ groeit. Balans leven-werk wordt belangrijker. Deeltijdbanen winnen aan populariteit. Wordt de luiheid langzaamaan omarmd?
Heb je even niets te doen? Waardeer zulke momenten. Wees liever lui dan moe. Onderdruk je gevoel dat je de hele tijd bezig moet zijn. Sta jezelf toe af en toe te lanterfanten, te “nixxen” of te lummelen.
Niets doen. ‘Dolce far niente’. Het gaat niet om luiheid, maar om bewust ontspannen en genieten van het moment.
Preventieve gezondheid. Zo blijf je gezond en voorkom je een ‘burnout’.
‘Reculer pour mieux sauter’. Stel die volgende klus dus nog even uit.
Edwin Kisman
Wat vond u van deze column?
Zie ook de column uit de Covid tijd
Huisarrest: Buffelen of lummelen. Hard werken of niksen?
22 April 2020