De analoge fotografie en de CD komen weer in. Wat hebben ze gemeen? Ruis. Dat is toch echt een stukje beleving méér. In het beeld, in het geluid. Het is romantiek en ook nostalgie.
Romantiek
De romantische sfeer van de korrelige zwartwit foto’s. Kodak Tri-X 400. Beperkt aantal foto’s op een rolletje, 36 of minder. Niet zomaar schieten, op elke beweging die voor je lens komt. Nee, zoeken, kijken, overwegen. Klik.
Zorgvuldig je onderwerp kiezen. Op de korrel, klik. In plaats van snel uit de heup schieten. Doet me denken aan mijn scherpschuttersoefeningen voor het team van de Verbindingsdienst. Zorgvuldig richten, kijken, kijken. Klik. Lang geleden. Nostalgie
Niet in de ‘cloud’
Geen 16.000 foto’s in de ‘cloud’. Negatief stroken in knisperende transparante velletjes. Zes strips per vel. Contactafdruk maken. Kiezen. Markeren. Later in de vergrotingskoker leggen. Fotopapier op het bord. Uitsnede kiezen. Belichten. Daarna het wonder van de opkomende foto, in de ontwikkelaar. Magisch moment.
Voordelen digitale fotografie
Wat heeft digitale fotografie voor op analoge fotografie?
* Bij digitale fotografie is meteen het resultaat te zien. Meteen te delen.
* Niet goed? Snel aanpassingen te maken of een nieuwe foto nemen.
* Foto’s eenvoudig te bewerken.
* Digitaal is goedkoper. Geen film- en ontwikkelkosten.
* Gebruiksgemak. Geen extra speciale apparatuur nodig.
* Goed bruikbaar als geheugensteuntje en documentaire fotografie.
* De smartphone als camera. Altijd bij de hand voor onverwachte speciale momenten.
* Onbeperkte opslag op hard disk, geheugen kaarten en in de ‘cloud’
*Milieuvriendelijker.
* Vastlegging metadata en ‘geotagging’ (vastlegging plaats, tijd)
* Makkelijk te organiseren en te indexeren.
Dat zijn er nogal wat. Voordelen die passen bij de snelle en vluchtige tijd waarin wij leven. Haast, haast, haast. Kan het analoog fotograferen daar tegenop?
De pluspunten van de analoge fotografie
Wat maakt de analoge fotografie zo aantrekkelijk?
* De unieke esthetiek die moeilijk exact te reproduceren is met digitale technieken. Een bredere dynamische reeks hebben, diepte in kleuren en tonen creëren die een warme, nostalgische uitstraling hebben. De korrel van film (‘film grain’) wordt vaak gewaardeerd voor de textuur en sfeer die het aan een foto toevoegt.
* Een fysieker proces, bewuster meer beleving, meer aandacht.
* Beperkingen die creativiteit bevorderen. Zorgvuldiger, vereist meer begrip van belichting en compositie.
* Langere houdbaarheid, toekomstbestendig.
* Als authentieker ervaren. Moeilijk te manipuleren.
* Kunstzinnige waarde door ambachtelijke aspecten.
* Voorliefde voor filmtypes met specifieke kenmerken.
* Minimalistische benadering, meer intuïtieve en spontane stijl.
De donkere kamer waar ’t gebeurt
De doka. Daarin gebeurt het, ’t magisch moment. In mijn studententijd ging ik naar de doka van de ASVA, bij mij om de hoek. In de Roeterstraat, boven de bioscoop Kriterion. Later had ik een eigen doka, op zolder in mijn nieuwe huis. Bovendien had ik ook een doka ingericht op zolder van ons kantoor in de Riouwstraat ten behoeve van de redacteuren van onze tijdschriften.
Daarna kwam de digitale fotografie op. Ik ben daarop overgegaan. De vergrotingskoker heb ik weggegeven.
Mooi ambacht
Ik denk soms terug aan dat mooie ambacht. Wil ik terug?
’t Zou kunnen. De Tri-X films zijn nog verkrijgbaar en laten ontwikkelen kan nog steeds. Een doka inrichten is ook geen probleem. Maar ik houd het op “verleden tijd”. Nostalgie.
Nu is ’t allemaal digitaal. Snel, snel, snel. Haast, haast. Je foto’s op een rolletje schieten, (laten) inscannen en ze vervolgens op sociale media delen. Dat is niks voor mij. Die sociale media.
Edwin Kisman
Tja … chemische tovenarij in de doka! Spannend! Wat mij betreft alleen zwart/wit hoor, want met kleurenfoto’s was het teveel gedoe. Vooral begin jaren ’70 veel uren in de doka (inderdaad, op zolder) doorgebracht. De ontwikkelingen van het gezin vastleggen. En belangrijke gebeurtenissen. Illustraties voor artikelen. Experimenteren met de vergrotingskoker en creatief spelen met de zwemtijd in de ontwikkelaar leverde vaak onverwachte successen.
Maar, eerlijk gezegd is het ‘bewerken’ van digitale plaatjes met veelzijdige software net zo spannend. En met méér opties! Niet langer tastend rond schuifelen in het rode licht van de doka, maar gewoon achter het bureau, voor een groot scherm. Qua milieu ook minder belastend.
Leuk kolommetje, Edwin. Ik heb (heel vroeger) een prijs gewonnen bij een Panorama wedstrijd van het silhouet tegen de avondlucht van mijn zusje op een rots op het eiland Pag, Joegoslavië. Zwart-wit. Agfa Clack in een donkerrood tasje. Mijn fototoestel kreeg ik van mijn moeder. Een zwart rechthoekig doosje met een lens en een knopje. Gespaard doorhaar kindermeisje van De Gruyterspunten. Mijn iPhone 8 dient als reminder voor momenten. Ook wel leuk hoor.
Dag Edwin, ik heb mooie herinneringen aan de DoKa in de Riouwstraat. Met één van de foto’s die ik daar ontwikkelde wonnen Joke en ik destijds een prijs in de wedstrijd ‘Citroën in vrije tijd’. Toevalllig hebben we die foto laatst weer opgezocht tgv Joke’s 75e verjaardag.
Sweet memories.
Fridus