“Daar heb je hem weer. Ik mag ‘m niet. Een engerd”. “Hoe zo een engerd?”. Heb jij ervaring met hem? En, daarop gebaseerd, een beeld van hem, rationeel en emotioneel? Een vooroordeel? Klopt dat? Volgens zijn vrienden is hij aardig, meelevend. Een beetje zielig. Hoe kan dat?
Persoonlijke constructen
Ieder mens interpreteert en begrijpt zijn omgeving op een unieke wijze. Legt dat vast in een mentaal beeld. Een ‘persoonlijk construct’. Waarmee hij ook toekomstige gebeurtenissen inschat, voorspelt. Deze theorie werd rond 1950 geponeerd door George Kelly. Komt de voorspelling uit, dan wordt het construct bevestigd. Als zij niet uitkomt, moet het construct mogelijk worden herzien. Zoals wetenschappelijke hypotheses die getest en eventueel bijgesteld worden.
De bril als metafoor
Iedereen heeft een uniek systeem van constructen. Dat bestaat uit verschillende gerelateerde constructen op verschillende hiërarchische niveaus.
Je zou ook kunnen zeggen: ieder mens kijkt door een individuele en unieke bril naar de wereld die hem of haar omringt. Een metafoor.
Je eigen construct
Het is nuttig om je eigen construct te leren kennen. Hoe je eigen bril er uitziet. Hoe jij je eigen omgeving begrijpt, wat je in bepaalde situaties verwacht, welk buikgevoel jou soms leidt. Welke vooroordelen je hebt (eerlijk zijn!). Vereist zelfreflectie, zelfanalyse, zelfkritiek. Niet makkelijk.
Die van de ander
Als je een eindje op weg bent kan je ook proberen de bril van een ander te leren kennen. Het construct of een deel ervan te begrijpen. Hoe kijkt hij of zij tegen deze kwestie aan? Daar achter komen geeft je een voorsprong, bijvoorbeeld bij onderhandelen. Zakelijk of in de politiek. Je loopt dan als het ware ‘back stage’ door de denkruimte van de ander. Ook heel nuttig in relaties.
Spiegel
Misschien kan je er zelfs achter komen hoe de ander jou ziet door zijn of haar bril. Een ‘second opinion’. Je kent jezelf immers (?).
Of, je kan anderen in je omgeving doorgronden. Een reis naar hun binnenste. Hoef je geen vliegtuig te nemen naar exotische oorden. Om af en toe te ontsnappen aan de dagelijkse sufheid. Op ontdekkingsreis naar het construct van je collega. Een kamer verder. Wel de grenzen in de gaten houden.
Gemeenschappelijke componenten
Groepen mensen kunnen bepaalde componenten in hun construct delen. Brillen met multifocale lenzen waarin één focus overeenkomt.
Bijvoorbeeld het “minder Marokkanen” ideaal van Wilders en het “omvolkings” concept van Faber.
Complottheorieën en religies zijn ook percepties van de werkelijkheid. Constructen, speciale brillen.
Complottheorieën
Complottheorieën bieden houvast. Zijn een gestructureerde manier om vaak onverklaarbare gebeurtenissen te begrijpen. Een paar voorbeelden.
Vaccinaties die autisme veroorzaken bij kinderen.
Soevereinen. Aanvaarden overheid niet, noch regels van anderen.
De maanlanding in 1969. Een ‘hoax’, opgenomen in een studio.
9/11 een ‘inside job’, om klimaat te kweken voor overheidsmaatregelen
Chemtrails, vliegtuigsporen, met chemicaliën om het volk te kunnen controleren.
Covid 19, opzettelijk gecreëerd om politieke controle te krijgen of winst te maken
QAnon een wereldwijd pedofielennetwerk waartegen Donald Trump strijdt.
Begrip voor de ander
Ieder individu is uniek. Heeft zijn eigen bril, zijn eigen construct. Je verdiepen in je eigen construct en die van een ander is constructief. Goed luisteren naar de ander. Die ander leren begrijpen. Een opening naar meer tolerantie? Minder strijd? Minder scheiding tussen “wij” en “zij”? Minder discriminatie? Minder racisme?
Doen!
Edwin Kisman
Zeker boeiend houd me ook zeer bezig
Prachtig stuk Edwin
Ik stuur je nieuwe creatie door mijn brillenwinkel
T lijkt me echt leuk en leerzaam om het bij hun in de winkel neer te leggen
Misschien ga ik jouw artikel hier bij de ingang hangen; zo belangrijk om je hier dagelijks van bewust te zijn.
Hier werd recent alarm geslagen; een medebewoner signaleerde een insluipende zwerver en wilde de politie inschakelen.
Met de huismeester dacht ik; ‘gewoonweg een medemens’, even mee gaan praten.
Bleek een medebewoner te zijn… hoe extreem wil je vooroordelen hebben ?
Men heeft toch meer brillen? Al naar gelang je humeur, dat door omstandigheden beïnvloed kan zijn, beoordeel je of ervaar je iemand als geestelijk medestander of antagonist. Toch?