Wat kwam ik hier ook weer doen?

Een voornemen. Je loopt naar de keuken. Als je daar bent denk je “wat kom ik hier doen?”. Van alle leeftijden. De vraag, het voornemen. Verdwenen uit het korte termijn geheugen. Verstoten door een waarneming, een afleiding. Als een biljartbal die door een andere naar de zak wordt gestoten. Van het laken verdwenen.
‘A ship that passes in the night’.
Een veel voorkomend verschijnsel. Als je ouder wordt wat vaker en nadrukkelijker. Wat doe je d’r aan?

Belangrijk?
Nou is ‘t niet zo’n ramp. Soms helpt teruglopen. Of rondkijken in de keuken.
Maar wat als het om een lumineus idee gaat? Een ‘eureka’ moment, een lijntje naar een wending in je leven
Dat zal je waarschijnlijk beter vasthouden, maar als dat niet gebeurt. Wat dan?
Het ergste is: helemaal vergeten dat je een inval had. Anders kun je nog gaan graven. Met een kans op succes. Niet gegarandeerd. Heel jammer allemaal, maar je kan er wel iets aan doen.

Vergeten
Verdwenen uit het kortetermijn geheugen. Niet opgeslagen in je langetermijn geheugen. En als dat wel gebeurd was, het daaruit niet terug kunnen vinden. Je opslag met een capaciteit van ‘tig’ terabyte. “Ja, ik ken haar wel. Hoe heet ze ook weer?”. Graven, graven, niet vinden. De juiste route naar de naam niet kunnen vinden. Of soms, je optrekken van de ene associatie naar de andere. Tot je er bent.
Een ‘retrieval’ probleem dat steeds vaker voorkomt naarmate je ouder wordt. Maar dan, ineens, schiet ie je te binnen. De naam. En, “een aardige vrouw”. ‘Auto retrieval’. Het proces werd gestart en voltooid, nadat het ecosysteem van je hersenen tot rust was gekomen.

Wat kan je doen?
Je inval hardop uitspreken. Een paar keer, uit je kortetermijngeheugen halen. Doorsturen naar je lange termijn geheugen.
Of anders, betrouwbaarder, een korte notitie maken. Waarop dan ook. De marge van een krant, een beslagen spiegel.

Papier en potlood
Het meest voor de hand liggend is voor het aantekenen papier en potlood bij de hand te hebben. Dat papier kan van alles zijn: servetten, een blocnote, een ideeënboekje van eenvoudig tot bijzonder (Moleskine waar Ernest Hemingway bij zwoer). Een agenda, met naast de data ruimte waarop je aantekeningen kan maken.
Ik gebruik heel vaak de achterkant van gebruikt en bewaard printpapier, milieuvriendelijk ook. Vroeger de achterkant van sigarendoosjes. Maar ik rook al lang niet meer.

Tweede natuur
Belangrijk is dat je het vastleggen systematisch doet. Het moet een tweede natuur worden.
Het betekent dat je altijd potlood en papier bij de hand moet hebben want ideeën kunnen op de vreemdste momenten en plaatsen opkomen.
Voor ‘s nachts heb ik een aantekenboekje op het nachtkastje. Ben je meteen van je gepieker af. Een briljante gedachte op de snelweg? Stoppen bij een benzinestation. Kan je even uitblazen, je idee vereeuwigen en daarna weer scherp doorrijden. Verkeersveilig.

Hoe noteren?
Moet het snel, noteer dan desnoods een paar steekwoorden. Wel duidelijk schrijven. Met blokletters, anders denk je later: ’hè, wat staat daar nou?’
En als je toevallig niet iets bij de hand hebt dan kan je het achteraf reproduceren door een mind map te maken, je redding. Het is verbazingwekkend te zien hoe schijnbaar verdwenen gedachten weer naar boven komen door het associatieve karakter van een mind map.

Inspreken kan ook
Je kan ook moderne hulpmiddelen gebruiken. Ik gebruik tegenwoordig vaak mijn iPhone en de app “Dictaat”. Spreek je gedachte in en Dictaat schrijft het ‘real time’ uit. De tekst kan je naar jezelf e-mailen en knippend en plakkend in een Word document zetten. Zo simpel.
Je kan het natuurlijk ook inspreken, bijvoorbeeld in de app “Dictafoon” en het later terugluisteren.

Terugvinden, als opgeslagen
Het is natuurlijk handig als je je vastgelegde gedachten weer terug kan vinden. Tussen alle kladjes, computerfiles en dictaten. In je ordners, op je computer en in je smartphone. Een index is onontbeerlijk. Daarover later.

Edwin Kisman

Zie ook de column
Mind mappen, een krachtig hulpmiddel – 27 november 2015

Mind mappen, een krachtig hulpmiddel