De kranten staan er regelmatig bol van. Berichten over een stikstofdossier, een stikstofcrisis. Artikelen en nieuwsberichten over het gevaarlijke stikstof. De chemische krantenlezer verwondert zich, verbaast zich, haalt misschien z’n schouders op. Die dagbladen toch. Stikstof, een typisch voorbeeld van ‘pars pro toto’. Een “containerbegrip”. Hoezo gevaarlijk? Wat bedoelen ze eigenlijk? N2 (stikstof) , N2O (lachgas), NO (stikstof(mon)oxide), NO2 (stikstofdioxide), NO3– (nitraation), NH3 (ammoniak), NH4+ (ammoniumion) ?
Moet het grote publiek in de waan blijven dat het één pot nat is? Politici hebben een haat-liefde verhouding met stikstof. Goochelen met stikstofdossiers. En wat dacht je van een koolstofdossier?
Stikstof deken?
Sommige kranten hebben goede wetenschapsjournalisten. Maar die controleren het ‘breaking news’ niet op foute nomenclatuur. De eindredactie is op dit gebied niet zo deskundig.
Zo schreef Sheila Sitalsing, toch een goede columnist, in de Volkskrant van 12 april jl.
“Populisme laat mensen denken dat het in hun belang is om te leven onder een deken van stikstof”.
Een soort ‘choking game’? Hoezo, een deken van stikstof niet goed? We doen niet anders tijdens onze slaap. De lucht die wij inademen bestaat voor bijna 80% uit het indifferente stikstof en voor bijna 20% uit het zuurstof, dat ons op de been houdt. Nog afgezien van, afhankelijk van waar je bent, nog wat verontreinigingen. Heel vervelend.
Voorlichting?
Wat kan je er aan doen?
1 – Een Sire campagne onder het motto “Je bent een rund als je met namen stunt”.
2 – Organiseer Nieuwslunches voor journalisten en Tweede Kamerleden (de alfa’s onder hen, dus vrijwel de hele Kamer).
3 – Anticipeer op chemisch nieuws door middel van een Chemie Media Centrum. Gooi vervolgens relevante artikelen in de strijd zodra ze nodig zijn.
4 – Zie toe op het gebruik van de juiste benamingen. Trek aan de bel als dat niet gebeurt. Benoem een chemische BOA, aangesteld in samenwerking met de NVJ.
5 – Bedenk simpele namen die onderscheidend zijn, die makkelijk bekken en die makkelijk te onthouden zijn, bijvoorbeeld: Stikrood voor NO2, Stikkie voor N2, Stiklach voor N2O en Ammo voor NH3. Serveer die namen aan de pers.
Wel of niet differentiëren?
Je kan het containerbegrip stikstof in sommige gevallen blijven gebruiken. Geef dan wel aan dat je weet dat er ook stikstofverbindingen bestaan. Zoals je soms alle Nederlanders op één hoop kan gooien. En op andere momenten onderscheid wil maken tussen autochtonen en allochtonen. Tussen blank, getint en zwart. Tussen Batavieren, Hugenoten, Joden, Islamieten, Chinezen, Turken en Indo’s.
Edwin Kisman
Bekijk eerdere columns
Stikstofbelasting en waterstofoverlast Vaktijdschriften, grijp je kans. – 11 september 2019
Stikstof komt weer uit de kast. Na een corona stilte. – 15 oktober 2020
En bekijk ook de volgende BINAS infografieken.
Beste Edwin, we kunnen ook een actie beginnen om het woord “chemie” van zijn ook slechte associatie te ontdoen (chemische troep). En een actie om geen foute vergelijkingen te maken, als: “onder druk wordt alles vloeibaar….”.